1. Nadciśnienie pod kontrolą. Zadbaj o ciśnienie, zadbaj o życie!

Nadciśnienie, znane również jako hipertenzja, to stan, w którym ciśnienie krwi jest stale podwyższone. To jedna z najczęstszych chorób przewlekłych na świecie, dotykająca miliony ludzi, często bezobjawowo przez wiele lat. Nieleczone nadciśnienie może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca, udar mózgu, niewydolność nerek, a nawet do przedwczesnej śmierci. Dlatego tak ważne jest, aby regularnie mierzyć ciśnienie krwi i dbać o jego prawidłowy poziom. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie nadciśnienia to klucz do zachowania zdrowia i długiego życia.

2. Co to jest nadciśnienie?

Ciśnienie krwi to siła, z jaką krew napiera na ściany tętnic. Mierzy się je za pomocą dwóch wartości: ciśnienia skurczowego (górnego) i rozkurczowego (dolnego). Ciśnienie skurczowe to wartość wyższa, mierzona w momencie, gdy serce się kurczy i wypycha krew do tętnic. Ciśnienie rozkurczowe to wartość niższa, mierzona w momencie, gdy serce odpoczywa między uderzeniami. Ciśnienie krwi u dorosłego człowieka powinno wynosić poniżej 140/90 mmHg. O nadciśnieniu mówimy, gdy wartości te są stale podwyższone.

Ciśnienie krwi zmienia się w ciągu dnia, w zależności od aktywności fizycznej, emocji, czy pory dnia. Jednak u osób z nadciśnieniem, wartości ciśnienia są stale podwyższone, nawet w spoczynku. Nadciśnienie jest chorobą przewlekłą, która wymaga stałego monitorowania i leczenia.

Klasyfikacja ciśnienia krwi:

3. Przyczyny nadciśnienia

Nadciśnienie może być pierwotne (samoistne) lub wtórne (spowodowane innymi chorobami). Nadciśnienie pierwotne, które stanowi około 90% przypadków, rozwija się stopniowo i jest związane z wieloma czynnikami, takimi jak wiek, genetyka, styl życia. Nadciśnienie wtórne jest spowodowane konkretną chorobą, np. chorobami nerek, nadczynnością tarczycy, zespołem Cushinga, czy obturacyjnym bezdechem sennym.

Nadciśnienie pierwotne:

• Wiek: Ryzyko nadciśnienia wzrasta z wiekiem.
• Genetyka: Osoby, których bliscy krewni cierpią na nadciśnienie, są bardziej narażone na rozwój tej choroby.
• Styl życia: Niezdrowa dieta, brak aktywności fizycznej, nadwaga, palenie papierosów, nadmierne spożycie alkoholu, czy przewlekły stres, to czynniki, które zwiększają ryzyko nadciśnienia.

Nadciśnienie wtórne:

• Choroby nerek: Choroby nerek, takie jak przewlekłe zapalenie nerek, zwężenie tętnic nerkowych, czy torbielowatość nerek, mogą prowadzić do nadciśnienia.
• Choroby endokrynologiczne: Nadczynność tarczycy, zespół Cushinga, czy guz chromochłonny, to choroby, które mogą powodować nadciśnienie.
• Obturacyjny bezdech senny: To zaburzenie oddychania podczas snu, które może prowadzić do nadciśnienia.
• Inne choroby: Nadciśnienie wtórne może być również spowodowane innymi chorobami, takimi jak koarktacja aorty, czy niektóre choroby neurologiczne.

4. Objawy nadciśnienia

Nadciśnienie często nie daje żadnych objawów przez wiele lat. Dlatego tak ważne jest regularne mierzenie ciśnienia krwi, nawet jeśli czujemy się dobrze. W niektórych przypadkach nadciśnienie może powodować bóle głowy, zawroty głowy, duszność, kołatanie serca, problemy ze snem, czy zmęczenie. Objawy te są jednak niespecyficzne i mogą występować również w innych stanach.

U większości osób z nadciśnieniem, choroba jest wykrywana przypadkowo, podczas rutynowej wizyty u lekarza, lub podczas badań przesiewowych. Dlatego tak ważne jest, aby regularnie mierzyć ciśnienie krwi, nawet jeśli nie występują żadne niepokojące objawy.

5. Diagnostyka nadciśnienia

Rozpoznanie nadciśnienia polega na regularnych pomiarach ciśnienia krwi. W przypadku podejrzenia nadciśnienia, lekarz może zlecić dodatkowe badania, takie jak EKG, badanie krwi i moczu, USG serca, czy holter ciśnieniowy. Badania te pomagają w ocenie stanu serca, nerek i innych narządów, które mogą być dotknięte nadciśnieniem.

Pomiar ciśnienia krwi:

• Pomiar w gabinecie lekarskim: To standardowy pomiar ciśnienia krwi, wykonywany przez lekarza lub pielęgniarkę.
• Pomiar w domu: Pacjent może samodzielnie mierzyć ciśnienie krwi w domu, za pomocą aparatu do mierzenia ciśnienia.
• Holter ciśnieniowy: To urządzenie, które monitoruje ciśnienie krwi przez całą dobę.

Dodatkowe badania:

• EKG: Elektrokardiogram, czyli zapis pracy serca.
• Badanie krwi i moczu: Badania te pomagają w ocenie stanu nerek i innych narządów.
• USG serca: Echokardiografia, czyli badanie, które pozwala ocenić strukturę i funkcję serca.

Badania w kierunku nadciśnienia wtórnego: W przypadku podejrzenia nadciśnienia wtórnego, lekarz może zlecić dodatkowe badania, takie jak USG nerek, czy badania hormonalne.

6. Leczenie nadciśnienia

Leczenie nadciśnienia ma na celu obniżenie ciśnienia krwi do prawidłowego poziomu i zapobieganie powikłaniom. W zależności od stopnia nadciśnienia i innych czynników ryzyka, lekarz może zalecić zmianę stylu życia, leki, lub obie te metody leczenia.

Zmiana stylu życia

• Dieta: Zalecana jest dieta śródziemnomorska, bogata w warzywa, owoce, ryby, oliwę z oliwek, orzechy i nasiona. Należy ograniczyć spożycie soli, tłuszczów nasyconych, czerwonego mięsa, przetworzonej żywności i słodyczy.
• Aktywność fizyczna: Regularna aktywność fizyczna, taka jak spacery, jogging, pływanie, czy jazda na rowerze, pomaga obniżyć ciśnienie krwi i poprawić ogólny stan zdrowia.
• Redukcja masy ciała: Nadwaga i otyłość zwiększają ryzyko nadciśnienia. Utrata nawet kilku kilogramów może przynieść znaczące korzyści.
• Ograniczenie alkoholu: Nadmierne spożycie alkoholu podwyższa ciśnienie krwi. Zaleca się ograniczenie spożycia alkoholu lub całkowitą abstynencję.
• Rzucenie palenia: Palenie papierosów uszkadza naczynia krwionośne i zwiększa ryzyko nadciśnienia i innych chorób serca.
• Redukcja stresu: Przewlekły stres może podwyższać ciśnienie krwi. Techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, joga, czy głębokie oddychanie, mogą pomóc w redukcji stresu.

Leki

W leczeniu nadciśnienia stosuje się różne grupy leków, takie jak inhibitory konwertazy angiotensyny (ACE-inhibitory), blokery receptora angiotensyny II (ARB), blokery kanału wapniowego, beta-blokery, czy diuretyki. Lekarz dobiera odpowiedni lek lub kombinację leków, w zależności od potrzeb pacjenta.

Leki na nadciśnienie są skuteczne i bezpieczne, ale tylko wtedy, gdy są stosowane zgodnie z zaleceniami lekarza. Nie należy samodzielnie zmieniać dawek leków, ani przerywać leczenia, bez konsultacji z lekarzem.

7. Powikłania nadciśnienia

Nieleczone nadciśnienie może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak:

• Choroby serca: Zawał serca, niewydolność serca, choroba wieńcowa.
• Udar mózgu: Krwotoczny lub niedokrwienny.
• Niewydolność nerek.
• Uszkodzenie wzroku.
• Miażdżyca.

8. Profilaktyka nadciśnienia

Profilaktyka nadciśnienia polega na prowadzeniu zdrowego stylu życia, regularnym mierzeniu ciśnienia krwi i leczeniu chorób, które mogą prowadzić do nadciśnienia wtórnego.

9. Warto wiedzieć

Nadciśnienie to poważna choroba, która może prowadzić do wielu powikłań. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie to klucz do zachowania zdrowia. Regularne mierzenie ciśnienia krwi, zdrowy styl życia i stosowanie się do zaleceń lekarza to najważniejsze czynniki w walce z nadciśnieniem.

Czytaj więcej na blogu

Choroby serca i układu krążenia. Jak im zapobiec i żyć długo w zdrowiu?

Cukrzyca – objawy, rodzaje, leczenie i jak jej zapobiegać

Berberyna – co to jest i jakie ma właściwości? Naturalne wsparcie metabolizmu

AZS w różnych porach roku – jak zmienia się skóra atopowa?

Jak stres wpływa na zdrowie jelit i może przyczyniać się do wypadania włosów?

Bakterie w jelitach – jak wpływają na nasz nastrój i zdrowie psychiczne?

Objawy skórne jako wskaźnik chorób jelit

Kolagen rybi jako wsparcie dla zdrowia włosów, skóry i paznokci

Jaki lekarz zajmuje się leczeniem chorób jelit?

Bibliografia:

1. Choroby wewnętrzne (red. A. Szczeklik). Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2009.
2. Kardiologia (red. W. Rużyłło). Wydawnictwo Czelej, Lublin 2001.
3. Nadciśnienie tętnicze (red. K. Narkiewicz, T. Zdrojewski). Via Medica, Gdańsk 2011.
4. Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym (red. A. Czesnikiewicz-Guzik, M. Banach). Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego, Warszawa 2019.
5. Nadciśnienie tętnicze – pytania i odpowiedzi (red. B. Cybulska). Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2015.
6. Nadciśnienie tętnicze w praktyce lekarza rodzinnego (red. D. Czarnecki). Wydawnictwo Medycyna Rodzinna, Poznań 2017.
7. Nadciśnienie tętnicze u osób starszych (red. J. Grodzicki). Wydawnictwo Geriatria, Warszawa 2013.
8. Nadciśnienie tętnicze u dzieci i młodzieży (red. M. Koniarek). Wydawnictwo Pediatria, Warszawa 2016.
9. Nadciśnienie tętnicze a cukrzyca (red. J. L. Katowice). Wydawnictwo Diabetologia, Katowice 2018.
10. Nadciśnienie tętnicze a choroby nerek (red. A. Wiecek). Wydawnictwo Nefrologia, Warszawa 2014.
11. Nadciśnienie tętnicze a ciąża (red. M. Szymkiewicz-Dangel). Wydawnictwo Ginekologia i Położnictwo, Warszawa 2012.
12. Nadciśnienie tętnicze a aktywność fizyczna (red. Z. Szyndler). Wydawnictwo Sport i Medycyna, Warszawa 2019.
13. Nadciśnienie tętnicze a stres (red. A. Zięba). Wydawnictwo Psychologia i Zdrowie, Warszawa 2015.
14. Nadciśnienie tętnicze – leczenie niefarmakologiczne (red. M. Jarosz). Wydawnictwo Żywienie i Zdrowie, Warszawa 2018.
15. Nadciśnienie tętnicze – leczenie farmakologiczne (red. W. Fijałkowski). Wydawnictwo Farmakologia, Warszawa 2016.
16. Nadciśnienie tętnicze – powikłania (red. B. Wyrwich). Wydawnictwo Choroby Serca i Naczyń, Kraków 2017.
17. Nadciśnienie tętnicze – profilaktyka (red. E. Kowalska). Wydawnictwo Promocja Zdrowia, Warszawa 2020.
18. Nadciśnienie tętnicze – badania naukowe i publikacje medyczne (red. J. R. Kowalski). Wydawnictwo Medycyna Współczesna, Warszawa 2021.