Autorka artykułu:  mgr farm. Małgorzata Pytlik

1.Filtry mineralne i chemiczne w kosmetykach do opalania – jak działają na skórę?

Ochrona skóry przed promieniowaniem ultrafioletowym jest niezwykle ważna nie tylko w kontekście zapobiegania oparzeniom słonecznym, ale także w profilaktyce nowotworowej skóry i opóźnianiu procesów starzenia się skóry wywołanych przez słońce, znanym jako fotostarzenie. Kosmetyki z filtrami UV odgrywają tu kluczową rolę, a ich skuteczność zależy od rodzaju zastosowanych filtrów: mineralnych lub chemicznych.

2. Mechanizm działania filtrów UV

Filtry UV pełnią niezwykle ważną rolę w ochronie skóry przed szkodliwym wpływem promieniowania ultrafioletowego. Skuteczność tych filtrów opiera się na ich zdolności do interakcji z promieniowaniem, co pozwala zminimalizować jego negatywne efekty, takie jak oparzenia słoneczne, fotostarzenie czy ryzyko rozwoju raka skóry. Aby zrozumieć, jak te filtry działają, warto dokładniej przyjrzeć się obu głównym typom filtrów używanych w kosmetykach przeciwsłonecznych: mineralnym i chemicznym.

3. Filtry mineralne: naturalna ochrona na zewnątrz

Filtry mineralne (nieorganiczne), często określane jako filtry fizyczne, działają na zasadzie fizycznego blokowania promieni UV. Substancje takie jak tlenek cynku (ZnO) i dwutlenek tytanu (TiO2) tworzą na skórze barierę odbijającą i rozpraszającą promienie UV, co uniemożliwia ich penetrację w głąb skóry. Jedną z kluczowych zalet filtrów mineralnych jest ich fotostabilność, czyli zdolność do zachowania efektywności w długim okresie czasu, nawet pod wpływem bezpośredniego światła słonecznego. To sprawia, że są one niezawodne w ekstremalnych warunkach, takich jak intensywne nasłonecznienie w trakcie uprawiania sportów wodnych czy górskich.

4. Zastosowanie filtrów mineralnych

Filtry mineralne, ze względu na swoją zdolność do odbijania promieni UV, są często stosowane w produktach przeznaczonych dla osób o bardzo jasnej karnacji, dla dzieci, a także dla osób z problemami skórnymi takimi jak melasma czy łuszczyca. Ze względu na swoje właściwości, filtry te są rekomendowane przez dermatologów, szczególnie w przypadku skóry wrażliwej i podatnej na alergie.

5. Filtry chemiczne: skuteczność przez absorpcję

Z drugiej strony, filtry chemiczne (organiczne) działają poprzez absorpcję promieni UV, które następnie są przekształcane w nieszkodliwe ciepło. To podejście pozwala na głębszą penetrację w skórę, gdzie filtry chemiczne neutralizują promieniowanie, zanim zdąży ono wywołać jakiekolwiek uszkodzenia. Składniki takie jak avobenzone, oksybenzon czy oktokrylen są powszechnie stosowane w wielu popularnych kremach przeciwsłonecznych. Ich zaletą jest to, że umożliwiają tworzenie lżejszych, bardziej przezroczystych formuł.

6. Zastosowanie filtrów chemicznych

Filtry chemiczne są szeroko stosowane ze względu na ich efektywność w ochronie przed szerokim spektrum promieniowania UV. Są one często preferowane w codziennym stosowaniu, ponieważ ich formuły są lżejsze i bardziej komfortowe w noszeniu. Jednakże, niektóre osoby mogą doświadczać reakcji alergicznych lub podrażnień skóry, zwłaszcza przy stosowaniu produktów z wysokim stężeniem tych filtrów.

7. Wybór odpowiedniego filtra

Wybór między filtrem mineralnym a chemicznym powinien zależeć od indywidualnych preferencji, rodzaju skóry oraz specyficznych potrzeb użytkownika. Osoby z bardzo jasną karnacją, wrażliwą skórą, czy te przebywające w silnym słońcu, mogą preferować ochronę, jaką oferują filtry mineralne. Z kolei osoby szukające komfortu i dyskrecji w ochronie na co dzień mogą wybierać filtry chemiczne.

Niezależnie od wyboru, kluczowe jest stosowanie filtrów, które chronią przed zarówno UVA, jak i UVB, aby zapewnić kompleksową ochronę przed szkodliwym wpływem promieniowania słonecznego. Regularne stosowanie odpowiednich kosmetyków przeciwsłonecznych, właściwa aplikacja oraz częsta reaplikacja są fundamentami skutecznej ochrony przed negatywnymi skutkami ekspozycji na słońce.

Czytaj więcej na temat bezpiecznego opalania

Jak bezpiecznie się opalać: Ochrona przed słońcem

Promieniowanie UV – jak wpływa na nasze zdrowie

Bibliografia

1. Ma Y., Yoo J., History of sunscreen: An updated view, „Journal of Cosmetic Dermatology”, 2021, nr  20(4), s. 1044-1049.
2. Mancuso J.B. i in., Sunscreens: An update, „American Journal of Clinical Dermatology”, 2017, nr 18(5), s. 643- 650.
3. Ramirez C, Federman D, Kirsner R. Skin cancer as an occupational disease: the effect ultraviolet and other forms of radiation. Int J Dermatol 2005, 44: 95-100.
4. Krajowy Rejestr Nowotworów. http://onkologia.org.pl/ raporty/ (08.04.2015).