Probiotykami nazywamy żywe mikroorganizmy, które wywierają korzystny wpływ na mikrobiom człowieka i stan jego równowagi. Jest to jednak określenie szerokie, gdyż wyróżnić można wiele różnorodnych szczepów wykorzystywanych w produktach probiotycznych. Dobór probiotyków ma niebagatelne znaczenie w kontekście tego, jak skuteczna będzie probiotykoterapia w danym przypadku. Inne szczepy bakteryjne sprawdzą się w przypadku zaburzeń funkcjonowania układu pokarmowego, inne przy alergiach, a jeszcze inne przy wspieraniu pracy układu odpornościowego, czy też funkcjonowania układu nerwowego. Jaki probiotyk wybrać i na co konkretnie należy zwrócić uwagę przy wyborze?
Dysbioza jelitowa a wybrane jednostki chorobowe
Zaburzenia składu jakościowego i ilościowego drobnoustrojów oraz ich funkcji w organizmie określane są mianem dysbiozy. Stan ten obserwowany jest w różnych jednostkach chorobowych, dlatego probiotykoterapia może być zasadna nie tylko w przypadku antybiotykoterapii. W wielu przypadkach potrzebny może być dobry probiotyk, a choroba zapalna jelit to tylko jeden z wielu przykładów zastosowania pożytecznych bakterii. Zaburzenia mikroflory jelitowej pojawiają się przy zespole jelita drażliwego, poza tym powiązane są z nieswoistymi stanami zapalnymi jelit, a oprócz tego sprzyjają cukrzycy i otyłości. Dysbiozę jelitową obserwuje się również w chorobach neurodegeneracyjnych, depresji, schizofrenii, czy też w autyzmie. Nie oznacza to, że wyłącznie dysbioza jelitowa prowadzi do wyżej wymienionych schorzeń, gdyż wiele z nich ma znacznie więcej czynników etiologicznych. Zauważone jednak powiązania mogą ukierunkować na terapię wspomagającą ich prewencję lub leczenie.
Dobór probiotyków w poszczególnych schorzeniach
Probiotykoterapia może stanowić wsparcie przy leczeniu wielu jednostek chorobowych. Nie wystarczy jednak zakup przypadkowego probiotyku, gdyż poszczególne szczepy bakteryjne mają różne działanie w różnych wskazaniach. Nie istnieje też probiotyk, który byłby idealnym rozwiązaniem dla każdego i przy każdej jednostce chorobowej, gdyż dysbioza jelitowa może być związana z różnorodnymi zaburzeniami stanu jakościowego i ilościowego mikroorganizmów.
Prawidłowy dobór probiotyków stanowi podstawę dla efektywności jego stosowania w poszczególnych schorzeniach. Za dobroczynne dla organizmu bakterie uważane są między innymi bakterie z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium. Skuteczność działania danego probiotyku w wybranej jednostce chorobowej to jednak nie konkretny rodzaj szczepu, czy też jego gatunek, ale raczej wybrany szczep. Wybierając zatem probiotyk, należy zwrócić uwagę przede wszystkim na oznaczenie szczepu i kliniczne udokumentowanie jego działania. Przykładowo w przypadku alergii wykorzystuje się niekiedy Lactobacillus plantarum CJLP133 czy też Lactobacillus paracasei GMNL133, a w przypadku wspomagania pracy jelit stawia się na np. na Lactobacillu rhamnosus GG. Jeszcze inne szczepy wykorzystywane są jako wsparcie układu nerwowego i pracy mózgu itd.
Jaki probiotyk wybrać i na co zwrócić uwagę przy wyborze?
Rynek produktów określanych mianem „probiotyków” kwitnie. Niestety wraz z popularnością tego typu specyfików rośnie również ilość wyrobów, które zachęcają kolorowymi opakowaniami, szumnymi reklamami i wielkimi obietnicami, tymczasem nie mają udowodnionego klinicznie działania, czy też odpowiedniej żywotności. Wybierając probiotyk do poszczególnych schorzeń, należy zwrócić zatem uwagę nie tylko na rodzaj szczepów, ale również na ich ilość w jednej porcji suplementu, a także na ich deklarowaną przeżywalność.
