Skład mikroflory jelitowej oraz wpływ zaburzeń jej równowagi na homeostazę organizmu stanowi przedmiot badań naukowców z całego świata. Nie od dziś wiadomo, że dysbioza jelitowa może mieć znaczenie w znacznie szerszym kontekście niż tylko układ pokarmowy. Ze względu na niebagatelną rolę stanu mikrobiomu coraz więcej uwagi poświęca się wykorzystaniu probiotyków w prewencji oraz wspomaganiu leczenia niektórych chorób i dysfunkcji organizmu. Terapia mikrobiologiczna zyskuje zwolenników, jednak wciąż stanowi temat dość świeży, który budzi również kontrowersje. Czym jest probiotykoterapia i co należy o niej wiedzieć?
Co to jest terapia mikrobiologiczna?
Badania nad ludzkim mikrobiomem i jego rolą w kontekście zdrowia organizmu i funkcjonowania poszczególnych układów są stosunkowo nową dziedziną. Coraz szersza wiedza dotycząca mikroflory jelitowej i wpływu poszczególnych szczepów bakteryjnych na człowieka może być wykorzystana w prewencji lub leczeniu niektórych schorzeń i dysfunkcji. Zastosowanie szczepów probiotycznych w medycynie nie ogranicza się dziś wyłącznie do ochrony w czasie i po antybiotykoterapii. Terapia mikrobiologiczna może być zasadna również w wielu zaburzeniach pracy organizmu.
Nie od dziś wiadomo, że dysbioza jelitowa, czyli zaburzenia mikrobiomu jelit na poziomie jakościowym i ilościowym, obserwowana jest u pacjentów zmagających się z licznymi schorzeniami. Leczenie probiotykami, czyli probiotykoterapia, mogłoby zatem być zasadne w profilaktyce niektórych jednostek chorobowych, ich terapii, czy też wspomaganiu ich terapii. Zasadność wdrożenia terapii mikrobiologicznej ma swoich wielu zwolenników, ale nie brakuje również opinii sceptycznych, które głównie argumentowane są wciąż zbyt ograniczoną wiedzą dotyczącą tego obszaru nauki oraz ewentualnych długofalowych efektów proponowanych działań terapeutycznych.
Jak działa terapia mikrobiologiczna?
Podstawowym założeniem jest, aby terapia mikrobiologiczna odbudowała prawidłową mikroflorę przewodu pokarmowego człowieka, przywróciła jej stan równowagi i wspierała w utrzymaniu wspomnianej równowagi. Terapia probiotykami powinna stymulować naturalną mikrobiotę jelit do prawidłowego rozwoju, w ten sposób przeciwdziałając wystąpieniu skutków dysbiozy jelitowej, czy też wspomagając walkę ze wspomnianymi skutkami.
Wskazania do terapii mikrobiologicznej i jej efekty
Dobrze dobrane probiotyki w dysbiozie jelitowej mogą mieć niebagatelne znaczenie, jeśli chodzi o uzupełnienie leczenia wielu schorzeń. Probiotykoterapia może być zasadna między innymi w przypadku:
- Zaburzeń odporności organizmu,
- Chorób autoimmunologicznych,
- Chorób psychiatrycznych (np. depresja),
- Chorób neurorozwojowych (np. autyzm),
- Atopowego Zapalenia Skóry,
- Zespołu Jelita Drażliwego (IBS).
Podstawą, jeśli chodzi o skuteczność terapii mikrobiologicznej, powinien być dobór odpowiedniego probiotyku. Leczenie probiotykami powinno dotyczyć szczepów przebadanych, które mają klinicznie udowodnione działanie w konkretnym wskazaniu. Wybierając probiotyk, należy zwrócić uwagę zatem nie tylko na jego nazwę, ale również na oznaczenie numeryczne konkretnego szczepu, a także jego ilość i żywotność. Ważne są poza tym nie tylko szczepy i ich funkcjonowanie „osobno”, ale również w połączeniu z innymi szczepami w danym probiotyku. Udowodniono na przykład, że niektóre szczepy bakteryjne nie tylko nie tolerują swojej wzajemnej obecności, ale również mogą działać sobie na niekorzyść, co w konsekwencji osłabiać mogłoby pożądany efekt, jaki miałaby przynieść terapia mikrobiologiczna. Aby leczenie probiotykami miało sens, należy postawić na preparaty przebadane klinicznie, których skuteczność jest potwierdzona.
Słowa kluczowe: dysbioza jelitowa, terapia mikrobiologiczna, leczenie probiotykami, probiotyki w dysbiozie jelitowej, skuteczność terapii mikrobiologicznej, terapia probiotykami
