Czym jest atopowe zapalenie skóry? Objawy, przyczyny i sposoby leczenia AZS

Autorka artykułu:  mgr farm. Małgorzata Pytlik  Autorka artykułu:  mgr farm. Małgorzata Pytlik

1. Atopowe zapalenie skóry – co to jest?

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła choroba zapalna skóry, która charakteryzuje się nadmierną suchością, świądem oraz okresowymi zaostrzeniami. Często zaczyna się we wczesnym dzieciństwie, ale może utrzymywać się także w dorosłości. AZS to jedna z najczęstszych chorób skóry, dotykająca zarówno dzieci, jak i dorosłych.

Schorzenie to związane jest z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu odpornościowego oraz osłabieniem bariery ochronnej skóry. W efekcie skóra łatwiej ulega podrażnieniom i jest bardziej podatna na infekcje. Jednak AZS nie jest chorobą zakaźną – nie można się nią zarazić w kontakcie z osobą chorującą.

Atopowe zapalenie skóry (AZS)

2. Objawy atopowego zapalenia skóry – jak wygląda skóra z AZS?

Objawy atopowego zapalenia skóry są różnorodne i mogą różnić się w zależności od wieku pacjenta oraz nasilenia choroby. Do najczęstszych objawów AZS należą:

  • Sucha skóra: Skóra staje się szorstka, łuszcząca i podatna na pękanie, co powoduje uczucie dyskomfortu i nadwrażliwość na bodźce zewnętrzne. Brak odpowiedniego nawilżenia sprawia, że skóra nie pełni prawidłowo swojej funkcji ochronnej, co może prowadzić do jej dalszego podrażnienia i infekcji.
  • Świąd: Intensywne swędzenie jest jednym z najbardziej uciążliwych objawów AZS, szczególnie nasilającym się w nocy, co negatywnie wpływa na jakość snu. Częste drapanie skóry w reakcji na świąd może powodować mechaniczne uszkodzenia naskórka, zwiększając ryzyko zakażeń bakteryjnych.
  • Zmiany zapalne: Charakterystyczne dla AZS są zaczerwienienia, obrzęki i obecność grudek, które mogą być bolesne i powodować pieczenie. W okresach zaostrzeń zmiany te mogą przekształcić się w sączące ranki, co dodatkowo zwiększa ryzyko wtórnych infekcji i utrudnia proces gojenia.
  • Pogrubienia skóry: Przewlekłe drapanie skóry w wyniku uporczywego świądu prowadzi do zjawiska zwanego lichenifikacją, czyli zgrubienia skóry. Skóra w tych miejscach staje się twardsza, mniej elastyczna i nabiera ciemniejszego koloru, co może powodować dodatkowy dyskomfort estetyczny i fizyczny.

Zmiany skórne mogą występować na różnych częściach ciała, a ich intensywność bywa zmienna. U niemowląt są to głównie policzki i fałdy skórne, natomiast u dorosłych zmiany często obejmują dłonie, szyję oraz twarz.

Dokładne rozpoznanie objawów AZS oraz ich właściwe leczenie są bardzo wazne dla poprawy jakości życia pacjentów i zapobiegania dalszym zaostrzeniom choroby.

3. Przyczyny atopowego zapalenia skóry

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to schorzenie o złożonym podłożu, w którym nakładają się czynniki genetyczne, immunologiczne i środowiskowe. Znajomość mechanizmów powodujących AZS pozwala nie tylko na lepsze zrozumienie choroby, ale również na zastosowanie skutecznych metod wsparcia.

Defekt bariery skórnej

Osoby z AZS mają osłabioną barierę skórną, która nie jest w stanie zatrzymać odpowiedniej ilości wody. Skóra staje się przez to sucha, bardziej podatna na podrażnienia i narażona na wnikanie alergenów oraz drobnoustrojów. 

Reakcje układu odpornościowego

Nieprawidłowe reakcje układu immunologicznego są jedną z istotnych przyczyn AZS. Nadmierna odpowiedź immunologiczna na czynniki zewnętrzne, takie jak alergeny lub substancje drażniące, prowadzi do przewlekłego stanu zapalnego skóry. 

Czynniki środowiskowe

Czynniki zewnętrzne, takie jak suche powietrze, niskie temperatury czy substancje drażniące (np. detergenty), mogą nasilać objawy AZS. Chociaż ich całkowite wyeliminowanie jest trudne, wspieranie organizmu od wewnątrz może pomóc w zwiększeniu odporności skóry na te bodźce. 

Alergeny

Wiele osób z AZS doświadcza nadwrażliwości na alergeny, takie jak roztocza, pyłki, pokarmy czy sierść zwierząt. Kontakt z tymi czynnikami może prowadzić do zaostrzenia objawów. 

Przyczyny atopowego zapalenia skóry

4. Jak leczyć atopowe zapalenie skóry?

Leczenie atopowego zapalenia skóry (AZS) koncentruje się na łagodzeniu objawów, zapobieganiu zaostrzeniom oraz poprawie jakości życia pacjenta. Aby osiągnąć te cele, stosuje się kompleksowe podejście obejmujące pielęgnację skóry, farmakoterapię oraz eliminację czynników zaostrzających.

  • Nawilżanie skóry:

    Regularne stosowanie emolientów to podstawa pielęgnacji skóry atopowej. Emolienty odbudowują barierę ochronną skóry, zatrzymując wilgoć i zmniejszając jej suchość oraz podatność na podrażnienia. Ważne jest stosowanie preparatów bezzapachowych, hipoalergicznych i dedykowanych skórze atopowej, najlepiej kilkukrotnie w ciągu dnia, szczególnie po kąpieli.

  • Leki przeciwzapalne:

    W okresach zaostrzeń stosuje się miejscowe kortykosteroidy lub inhibitory kalcyneuryny, które skutecznie redukują stan zapalny i świąd. Ich dobór powinien być dostosowany do nasilenia objawów oraz miejsca zmian skórnych. Aby uniknąć działań niepożądanych, konieczne jest przestrzeganie zaleceń lekarza oraz ograniczenie długotrwałego stosowania kortykosteroidów.

  • Unikanie czynników drażniących:

    Kontakt z alergenami, takimi jak roztocza, pyłki czy sierść zwierząt, a także substancjami drażniącymi, np. detergentami czy kosmetykami, może zaostrzać objawy AZS. Ważne jest również noszenie luźnych, bawełnianych ubrań oraz unikanie długotrwałego kontaktu z wodą, która dodatkowo przesusza skórę.

  • Farmakoterapia systemowa:

    W przypadkach ciężkiego AZS, które nie reaguje na leczenie miejscowe, stosuje się leki immunosupresyjne (np. cyklosporynę) lub terapię biologiczną. Leki te działają na poziomie ogólnoustrojowym, modulując odpowiedź immunologiczną, co może znacząco poprawić stan skóry. Ich stosowanie wymaga regularnej kontroli lekarskiej i monitorowania skutków ubocznych.

  • Zmiany w stylu życia:

    Oprócz leczenia medycznego pacjenci powinni dbać o odpowiednią dietę, bogatą w składniki odżywcze wspierające zdrowie skóry, takie jak kwasy tłuszczowe omega-3, witaminy i antyoksydanty. Dodatkowo warto nawilżać powietrze w pomieszczeniach, szczególnie zimą, kiedy ogrzewanie przyczynia się do jego wysuszania, co może pogarszać objawy AZS.

Zintegrowane podejście do leczenia AZS, obejmujące wszystkie powyższe elementy, może znacząco poprawić komfort życia pacjentów i pomóc im lepiej radzić sobie z przewlekłym charakterem choroby.

Jak leczyć atopowe zapalenie skóry?<br />

5. Suplementacja we wspieraniu skóry atopowej

Suplementacja diety stanowi ważny element wspierania organizmu w walce z objawami atopowego zapalenia skóry. Produkt Atopic Biome został opracowany z myślą o osobach z AZS, oferując unikalne składniki, które wspierają zdrowie skóry od wewnątrz.

Jak działa Atopic Biome?

  • Wsparcie mikrobioty jelitowej: Zawarte w produkcie szczepy probiotyczne pomagają w utrzymaniu równowagi mikrobiologicznej, co może wpływać na zmniejszenie reakcji zapalnych w organizmie.
  • Działanie antyoksydacyjne: Atopic Biome zawiera składniki chroniące komórki skóry przed stresem oksydacyjnym, który może nasilać objawy AZS.
  • Regulacja układu immunologicznego: Suplement wspiera naturalne mechanizmy obronne organizmu, zmniejszając nadwrażliwość na alergeny.

Dlaczego warto?

U osób z AZS często obserwuje się niedobory składników odżywczych kluczowych dla zdrowia skóry. Atopic Biome uzupełnia te braki, dostarczając witaminy, minerały i substancje wspierające regenerację skóry. Regularne stosowanie produktu może poprawić kondycję skóry, zmniejszyć suchość i świąd oraz wspierać ogólną równowagę organizmu.

Aby uzyskać najlepsze efekty, suplementacja powinna być częścią kompleksowego podejścia do leczenia AZS, obejmującego odpowiednią pielęgnację skóry, nawilżanie i unikanie czynników drażniących. Zachęcamy do konsultacji z lekarzem w celu dopasowania odpowiedniej diety i suplementacji do indywidualnych potrzeb.

Atopowe zapalenie skóry u dzieci szkolnych

Atopic Biome Symbiotyk na AZS

atopowe zapalenie skóry

 

 

 

 

6. Warto wiedzieć!

Atopowe zapalenie skóry to przewlekła i wymagająca choroba, ale dzięki odpowiedniej pielęgnacji i leczeniu można skutecznie kontrolować jej objawy. Skóra z AZS wymaga szczególnej troski – codziennego nawilżania, unikania drażniących czynników i stosowania odpowiednich preparatów. W przypadku nasilonych objawów należy skonsultować się z dermatologiem, który dobierze odpowiednią terapię.

Bibliografia:

  1. Bieber T. (2008). Atopic Dermatitis. The New England Journal of Medicine, 358(14), 1483-1494.
  2. Leung, D.Y.M., & Guttman-Yassky, E. (2014). Deciphering the complexities of atopic dermatitis: From phenotype to endotype and personalized medicine. Nature Reviews Immunology, 14(12), 745-757.
  3. West, C.E., et al. (2015). Gut microbiota and atopic eczema: What is the evidence? Clinical & Experimental Allergy, 45(3), 485-499.
  4. Eichenfield, L.F., et al. (2014). Guidelines of care for the management of atopic dermatitis: Section 2. Management and treatment of atopic dermatitis with topical therapies. Journal of the American Academy of Dermatology, 71(1), 116-132.
  5. Bisgaard, H., et al. (2016). Fish Oil–Derived Fatty Acids in Pregnancy and Wheeze and Asthma in Offspring. New England Journal of Medicine, 375(26), 2530-2539.
    Badanie nad rolą suplementacji kwasami omega-3 w zmniejszaniu ryzyka wystąpienia chorób atopowych, w tym AZS.
  6. Huang, R., et al. (2017). Probiotics for the treatment of atopic dermatitis in children: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Frontiers in Cellular and Infection Microbiology, 7, 392.
  7. Drucker, A.M., et al. (2018). Evidence-based Care for Atopic Dermatitis: From Guidelines to Clinical Practice. American Journal of Clinical Dermatology, 19(2), 181-191.
  8. Kurzawa R. red. Atopowe zapalenie skóry. Poradnik dla rodziców. Kraków: Wyd. Help-Med; 2014